W każdej aptece, zarówno stacjonarnej, jak i internetowej, dostępnych jest wiele różnego rodzaju produktów, których celem jest leczenie, wspomaganie leczenia, suplementacja diety lub diagnostyka różnego rodzaju zakażeń i schorzeń. Nie każdy jednak produkt, który stosuje się w celu leczenia lub wspierania leczenia jakichś problemów zdrowotnych, jest lekiem. Niektóre dostępne w aptekach pastylki czy syropy są wyrobami medycznymi. W dzisiejszym wpisie na blogu Apteki Miro tłumaczymy, czym się od siebie różnią leki i wyroby medyczne oraz czy stosowanie wyrobów medycznych na pewno jest w pełni bezpieczne i może być w jakiś sposób skuteczne.
Co to jest wyrób medyczny?
Według znajdujących się w Ustawie o wyrobach medycznych definicji mianem wyrobów medycznych można nazwać różnego typu narzędzia, urządzenia, przyrządy, oprogramowanie, materiały i artykuły, które są przeznaczone do diagnozowania, monitorowania, zapobiegania, leczenia lub łagodzenia przebiegu różnego rodzaju chorób i schorzeń. Jeszcze kilka lat temu wyrobami medycznymi nazywane były niemal wyłącznie domowe testy diagnostyczne, środki opatrunkowe, zestawy do iniekcji czy cewniki. Obecnie jednak definicja tego terminu jest szersza i mianem wyrobów medycznych określa się także m.in. preparaty w tabletkach, w kapsułkach, w syropach lub w sprayach, które są na pograniczu leków i suplementów diety. Wszystkie te środki tak naprawdę mogą mieć działanie lecznicze, jednak tylko w określonym i ograniczonym zakresie. Jest to poważna różnica w porównaniu z lekami, które według definicji mają działanie farmakologiczne, immunologiczne lub metaboliczne, dzięki czemu mogą być stosowane w leczeniu konkretnych problemów zdrowotnych.
W porównaniu z definicją leków, działanie wyrobów medycznych wykorzystuje przede wszystkim zjawiska fizyczne. Najlepszym tego przykładem są będące wyrobami medycznymi niektóre preparaty na ból gardła. W ich składzie nie ma żadnych składników, których zastosowanie ma na celu zwalczenia przyczyn odczuwania bólu, a jedynie np. witaminy A i E oraz oliwę, których działanie ogranicza się do nawilżenia i osłony nadwrażliwego gardła.
Jak rozpoznać wyrób medyczny?
Informacja o tym, czy dany produkt jest lekiem, czy wyrobem medycznym musi być umieszczona w widocznym miejscu na opakowaniu. Taka informacja jest umieszczana w postaci terminu „Produkt leczniczy” i znajdującego się pod spodem numeru pozwolenia na dopuszczenie do obrotu. Sygnałem o tym, że dany preparat jest wyrobem medycznym, a nie lekiem jest też znajdujący się na opakowaniu znak CE.
Dodatkowo informacja o tym, że dany produkt apteczny jest wyrobem medycznym, a nie lekiem, musi się też naleźć w dołączonej do opakowania ulotce ze wskazaniami, przeciwwskazaniami, dawkowaniem i innymi informacjami na temat stosowania danego specyfiku.
Czy wyroby lecznicze mogą być skuteczne?
To zależy, w jakim celu się je stosuje. W dopuszczonych do użytku wyrobach medycznych nie mogą się bowiem znajdować żadne substancje aktywne, czyli m.in. substancje o działaniu przeciwbólowym, przeciwbakteryjnym, przeciwgrzybicznym czy przeciwzapalnym. Te są w składzie wyłącznie środków leczniczych. Oparcie działania wyrobów medycznych na zjawiskach fizycznych przy niektórych schorzeniach także może być jednak skuteczne i umożliwić poradzenie sobie z napotkanym problemem zdrowotnym. Dokładnie tak, jak w przypadku wspomnianych wcześniej preparatach na ból gardła.
